İnternette gezinirken Kasım 2021’de yayınlanmış Minesh Khatri imzalı bir makaleye rastladım. Makale boyumuz ve sağlığımız arasındaki ilişkiyi inceleyen ilginç bir yazıydı. İlginç olduğundan çok önemsememekle beraber sizlerle paylaşmak istedim. Çalışmaların tümü gözlemsel ve elbette gözlemsel bir çalışmalardan net sonuçlar çıkartmak pek mümkün değil.
Örneğin kanser ve boy arasında bir ilişki iddia edebilmek için kansere etki edebilecek yaş, cinsiyet, sigara gibi alışkanlıklar, kilo, aile öyküsü gibi birçok başka faktörü de göz önüne almak lazım. Tüm bu risk faktörlerinin bir arada değerlendirilmesi o kadar kolay değil.

SAĞLIĞIMIZLA BOYUMUZ ARASINDA BİR İLİŞKİ VAR MI?

Yıllar önce yapılan bir gözlemsel çalışmada pankreas kanseri ile kahve kullanımı arasında bir ilişki olduğu iddia edilmiş ve kahvenin pankreas kanseri nedenlerinden olduğu söylenmişti. Ancak daha detaylı çalışmalar aslında bu ilişkinin doğru olmadığını, sadece kahve içenlerin daha fazla sigara içtiklerini ve esas sorumlunun sigara olduğunu ortaya koydu. Yine de gözlemsel çalışmaları olduğu gibi bir kenara atmamak lazım. Sigaranın kanserojen etkisinin ortaya konmasında gözlemsel çalışmaların ne kadar önemli bir rol oynadığını hatırdan çıkartmamalıyız. Gözlemsel çalışmalar hakkındaki bu uzun girişten sonra WebMD sitesinde yayınlanan “How Your Height Affects Your Health” isimli makalede sözü
edilen çalışmalara bakalım.

KISA BOYLULARDA KANSERE KARŞI DAHA MI ŞANSLI? 

ABD’de erkeklerde ortalama boy 1,75 cm, kadınlarda ise 1,62 cm olarak bildirilmiş. Makaleye göre eğer boyunuz normal olarak belirlenen aralıkların altında veya üstündeyse sağlığınız da bundan etkilenebiliyor. Örneğin 100.000’den fazla Avrupa ve Kuzey Amerikalı kadın üzerinde yapılan çalışma, kısa boylularda over (yumurtalık) kanseri sıklığının daha az olduğunu göstermiş. Benzer biçimde sayıları 9000’i aşan ve yaşları 50-69 olan erkekler arasında yine kısa boylularda prostat kanser sıklığı düşükmüş. 6000 yetişkin üzerinde yapılan 5 yıllık bir çalışma, şeker hastalığının uzun boylularda daha nadir olduğunu ileri sürüyor.

Gel de inan…

BOY KISALDIKÇA KALP HASTALIĞI RİSKİ ARTIYOR MU?

Kalp hastalıklarında da benzer bir durum var. Boyu 160 cm’den daha kısa olanlar, boyu 172 cm’den uzun olanlara göre %50 daha fazla koroner kalp hastalığına yakalanıyorlar.
Çalışmada boyu kısa olanlarda damarda pıhtı oluşum riskinin daha düşük olduğu görünüyor. Boyu 1,52 cm veya daha kısa olan kişilerde pıhtı oluşum riski düşüyor.
Boyla ilişkili görünen bir başka durum ise demans. Beş yüzden fazla kişiyle yapılan bir çalışma, 1,80 cm veya daha uzun olan erkeklerde Alzheimer’a yakalanma şanssızlığının 1,70 cm veya daha kısa olanlara göre neredeyse %60 daha düşük olduğunu göstermiş. Ancak benzer bir ilişki uzun boylu kadınlar için o kadar güçlü görünmüyor. Yedi ülkeyi içeren ve 22.000’den fazla erkek üzerinde yapılan bir başka araştırmaya göre ise kısa boylu erkekler daha çok kel kalıyorlar. Uzun boylu kadınların, daha kısa kadınlara göre gebelik sürelerinin daha
uzun sürdüğünü ileri süren bir çalışma da var. Kısa insanların bel ağrısı yakınması sıklığı ve kalça kırılması olasılığı daha düşükmüş. Daha uzun boylu insanların kalça kırığı riskinin daha yüksek olmasının olası bir nedeni, ağırlık merkezlerinin daha yukarıda olması belki de. Bu durum onların düşme ihtimalini artırıyor ve daha sert düşmelerine neden olabiliyormuş.
Son olarak, yıllar boyunca yapılan çeşitli araştırmalar, kısa boylu insanların uzun boylu insanlardan biraz daha uzun yaşama eğiliminde olduklarını ve yaşlandıkça daha az uzun vadeli hastalığa sahip olduklarını gösteriyormuş.

Dediğim gibi ilginç ama çok da dikkate alınacak bilgiler değil. Bunları bir yana bırakıp daha sağlıklı bir yaşam için değiştirilebilir risklerimize odaklanmalıyız.