ONLINE SAĞLIK ÜRÜN SATIŞI RİSKLERİ- 1
Sadece Türkiye’de değil, dünyanın her köşesinde pandemi ile “online” alışveriş alışkanlığı çok yaygınlaştı. Doğal olarak “online” sağlık destek ürünleri, vitaminler ve bitkisel ürünlerin alışverişini yapmak son derece yaygın bir tüketici davranışı haline geldi. Ancak söz konusu olan sağlık ürünleri olunca büyük bir risk ortaya çıktı. Sadece ABD’de her iki Amerikalıdan biri vitamin, her dört Amerikalıdan biri bitkisel destek ürünleri kullanıyor. Bu ürünlerin reçetesiz satılıyor olması tüketimlerinin artmasında önemli bir rol oynuyor. Bu gevşeklik, ürünlerin denetimine de yansıyor ve hem ülkemizde hem de dünyada bu ürünlerin içerikleri çok sıkı denetlenmiyor ve tüketici sağlığı açısından bir risk oluşturabiliyor. Bu noktada tüketici bilincinin önemi daha da artıyor. Bu ürünlerin ülkemizde tarım bakanlığı tarafından denetlendiğini, sağlık bakanlığının denetiminde olmadığını ve ilaç kabul edilmediğini akılda tutmak lazım. Yapılan çalışmalar, “online” satılan destek ürünleri ve vitaminlerde kontrolün hiç olmadığını, ürünlerin içerisindeki etken maddelerin ya olmadığını veya belirtilenin çok altında olduğunu gösteriyor.
ONLİNE ÜRÜN SATIŞINDA HANGİ SAHTEKARLIKLARLA KARŞILAŞABİLİRSİNİZ?
Online bu ürünlerin satışında yapılan sahtekarlıklar 3 ana grupta toplanıyor;
- Bunlar taklit ürünler,
- süresi dolmuş ürünler ve
- çalıntı ürünler diye sınıflanıyor.
Ülkemiz için bu gruba başkaları da eklenebilir. Örnek olarak;
- içinde hiçbir etken madde olmayan ürünler,
- toplumda tanınmış ve güven uyandıran kişilerin isimleri de kullanılarak, aslında hiç olmayan ama varmış gibi satılabiliyor.
ORJİNALİNDEN ÇOK UCUZ İSE ŞÜPHE UYANDIRMALI!
Taklit ürünler dendiğinde akla genellikle saygın bilinen bir marka etiketiyle sanki etkin madde varmış ve yeterli miktarda konulmuş gibi satılan ürünler akla geliyor.
Burada birebir bilinen markanın orijinal ürünü satılıyormuş gibi bir satış söz konusu. Siteye girdiğinizde ürün sizin eczanelerde veya marka olmuş destek maddeleri satan dükkanlarda olduğunun aynısı gibi görünüyor. Ancak ne yazık ki, bu ürünlerin orijinal ürünle dış görünüşü dışında hiçbir benzerliği olmuyor. İlk uyarıcı nokta bu ürünlerin fiyatlarının orijinalinden çok daha ucuz olmaları. Bu ürünleri satın almak son derece riskli çünkü içinde ne olduğunu bilmiyorsunuz. İdeal olan “mutlaka online alacağım” diyorsanız bu ürünleri orijinal ürünün kendi web sitelerinden satın almak. “Süresi dolmuş ürünler” online satış kandırmacasının bir diğer yolu. Birçok büyük firma son kullanma tarihi yaklaşmış ürünleri toplu halde elden çıkartmak eğilimi gösteriyor. İşte kimi uyanık “online” satıcılar bu ürünleri toptan alıp ellerindeki tükenene kadar, son kullanma tarihine bakmaksızın pazarlıyorlar. Siz “online” sipariş veriyorsunuz, bakıyorsunuz ki, ürünün son kullanma tarihi geçmiş. Dahası kimileri bu ürünleri üzerine yeni son kullanma tarihleri ekleyip sizi iki kere kandırabiliyorlar. Hatta imhası planlanan ürünleri bile “online” satmaya çalışanlar olduğunu unutmamak gerekiyor.
TÜRK ECZACILAR BİRLİĞİ UYARIYOR!
Bir de çalıntı ürünlerin satılması durumu var. Bunun yaygınlığı çok iyi bilinmiyor ancak bu da bir “online” satış sahtekarlığı. Burada resmen ve alenen raflardan, depolardan filan çalınan ürünler online pazarlanıyor. Türk Eczacılar Birliği’nin 2018 tarihli bildirisine bakarsanız çalıntı değil ama orijinal ürünlerin satışında bile nasıl kanun dışı uygulamaların olduğunu görürsünüz. Bildiri şöyle başlıyor; “Eczacılık Mevzuatı gereği, internetten satışı mümkün olmayan ve sadece eczanelere satışı olan ürünlerin çeşitli internet sitelerinden halka satıldığına dair Birliğimize yapılan bildirimler sonrasında Birliğimizce konu hakkında yapılan incelemeler ve tespitler, bu tür ürünlerin,
bazı eczaneler üzerinden internet sitelerine sağlandığını göstermektedir…” Çok sevgili Fulya Soybaş’ın 2020 Eylül’ünde yaptığı haberde İstanbul Eczacı
Odası başkanı Zafer Cenap Sarıalioğlu’nun şu sözleri çok uyarıcı. “Piyasada kalmayan, tükenen bir ürün. Ertesi gün bir bakıyorsunuz 3-5 kat fiyata internette satışa çıkmış. Ürünler orijinal mi belli değil. Hemen firmaları arıyoruz. ‘Hani yoktu elinizde bu takviyeler, internette satıyorsunuz’ diyoruz. ‘O satılanlar bizim ürünümüz değil’ diyorlar. Test etmek için farklı internet sitelerinden ürün sipariş ettik. Gelen ürünlerin hepsi sahte çıktı. Fırsatçılar halkın sağlığı ile oynuyorlar” diyor.
Bu konuya devam edeceğim…