Kanımız kan hücrelerinin içinde yüzdüğü plazma ve kan hücrelerinden oluşur. 

Plazmanın içeriğinde protein çeşitleri, tuzlar, vitaminler de yer alır.

Kan hücreleri ise;

• Eritrositler,
• Lökositler ve
• Kan pulcukları olarak da tanımlayabileceğimiz TROMBOSİT ismi verilen hücrelerden oluşur.

 

Peki trombositlerin görevi nedir?

Kan pulcukları yani Trombositler kemik iliğindeki öncül hücrelerin olgunlaşması sonrası bu hücrelerden koparak oluşur.

Kandaki trombositlerin yaşam süresi 8 – 10 gündür. Görevlerini tamamladıktan sonra dalakta parçalanırlar.

Kandaki trombosit miktarı önemlidir çünkü;

• Fazla trombosit sayısı damarda pıhtı oluşumunu kolaylaştırırken
• Az trombosit sayısı kanamalara, yaraların geç iyileşmesine sebep olur.

 

Trombositlerin referans aralığı nedir?

Trombosit değeri normal bir kişide 150,000 ila 450,000 hücre/ml aralığındadır.

Bu sayının üzerinde olan trombosit sayısı, yani trombosit yüksekliğine trombositoz ismi verilir.

Bu aralığın altı değerlere ise trombositopeni \ trombosit düşüklüğü denir.

 

Trombosit Düşüklüğü nedir? 

Trombositopeni Nedir?

Trombosit düşüklüğü iki sebepten olur;

• Kemik iliğinde trombositlerin yeterince yapılamaması (kemik iliğinde hasar meydana gelmesi, kemik iliğindeki üretimin baskılanması)

• Trombositlerin 8-10 gün olan yaşam sürelerinin kısalması, yani trombositlerin erken yıkılması (dalak büyüklüğü yapan hastalıklar, trombositlere karşı antikor oluşturan immün sebepli kronik hastalıklar, lenfomalar)

Kemoterapi ilaçları gibi bazı tedaviler de trombosit düşüklüğüne neden olabilir.

 

Trombosit düşüklüğü yapan başlıca nedenler nelerdir? 

• Alkol kullanımı, kronik alkolizm,
• Otoimmün hastalıklar (ITP, Lupus ve benzeri romatolojik hastalıklar, kemik iliği hastalıkları (aplastik anemi, lösemi, lenfoma, myelodisplastik sendrom),
• Kemoterapi ilaçları,
• Radyoterapi,
• Dalağın büyümesine enden olan karaciğer sirozu gibi hastalıklar,
• Kimyasal maddeler (arsenik, benzen, pektisitler),
• Genellikle viral -hepatit, HIV, CMV, EBV, bazen bakteriyal enfeksiyonlar ve
• Bunların tedavilerinde kullanılan kimi antibiyotikler, heparin kullanımı…

 

Trombositopeni (trombosit düşüklüğü) belirtileri nelerdir? 

• Kol ve bacaklarda kırmızı, mor, kahverengi morluklar,
• Sürekli şekilde tekrarlanan burun kanamaları,
• Diş eti kanaması,
• Kadınlarda uzun süreli ve çok yoğun âdet kanamaları,
• Yaralanmalara bağlı kanamaların durmaması,
• Kanlı kusma

 

Trombosit Yüksekliği nedir? 

Trombositoz nedir? 

Kan hücrelerinin düzenlenmesinden sorumlu hormon ve kimyasal maddelerin artması durumunda veya bazı kemik iliği tümörlerinin varlığında trombosit üretimi artış gösterir.

Trombositlerin parçalanma noktası olan dalağın alınması, trombositlerin ömrünün uzamasına sebep olarak kandaki trombosit oranını artırabilir.

Çok ciddi trombosit artışlarında;

• Baş ağrısı ve baş dönmesi
• Göğüs ağrısı,
• Görme sıkıntısı,
• Bitkinlik,
• Çeşitli organlarda oluşan pıhtı (tromboz ve emboli) ile ilişkili belirtiler görülebilir.

 

Trombosit Yüksekliği ve Düşüklüğünde Ne Yapılır?

Temel prensip nedeni bulup buna göre tedavi planlamaktır. Trombosit arttırmak ve düşürmek için tedaviler olduğu gibi, düşük trombosit sayısında trombosit nakli yapılır.

Ancak trombosit nakli için alt sınır tartışmalı olmakla beraber en azından 30.000/mm3 altıdır.

Değeri 100.000/mm3 üzerinde olan durumlarda her türlü cerrahi girişim dahil yapılabilir.